Jak prawidłowo zdiagnozować i leczyć celiakię?
Co to jest celiakia?
Celiakia to nietolerancja organizmu na gluten, czyli choroba kosmków jelitowych. W przypadku celiakii struktura błony śluzowej jelit jest całkowicie zniszczona, a ilość kosmków jest mniejsza. Aby jelita mogły prawidłowo funkcjonować, muszą mieć wiele prostych kosmków, przez które odbywa się wchłanianie składników odżywczych, a tym samym odżywanie całego organizmu.
U pacjentów z celiakią spożycie glutenu nie tylko powoduje uszkodzenie błony śluzowej jelit, ale może również uszkodzić wiele innych narządów. Według światowych badań 1-2% populacji cierpi na celiakię. Głównym problemem związanym z celiakią jest fakt, że może ona być ona chorobą ukrytą przez wiele lat, a jeśli nie zostanie rozpoznana i leczona, może prowadzić do poważnych powikłań.
Objawy celiakii
Objawy celiakii różnią się w zależności od osoby. W większości przypadków choroba może się objawiać w układzie pokarmowym, ale potrafi również dotyczyć innych narządów. Objawy związane z problemami trawiennymi występują najczęściej u niemowląt i małych dzieci i mogą obejmować: wzdęcia i bóle brzucha, biegunkę, wymioty, zaparcia, utratę wagi. Innym z możliwych objawów u dzieci jest rozdrażnienie. Niedostateczne wchłanianie składników odżywczych przez dzieci w okresie dorastania może powodować opóźnienie wzrostu, utratę masy ciała lub opóźnione dojrzewanie. U większości pacjentów w wieku dorosłym choroba przejawia się wyłącznie objawami pozajelitowymi, nie występują też widoczne obciążenia układu pokarmowego.
Dlatego u dorosłych może występować wiele objawów, takich jak: niedobór żelaza, zmęczenie, wyczerpanie, bóle kości i stawów, zapalenie stawów, osteoporoza, depresja, mrowienie i utrata czucia w rękach i nogach, brak miesiączki, migrena, bezpłodność, wzdęcia, afty w jamie ustnej , zapalenie skóry, epilepsja i inne.
Celiakia, jak już wyżej wspomniano może być chorobą ukrytą przez wiele lat, nieleczona może prowadzić do wielu poważnych powikłań, takich jak niedożywienie, problemy z wątrobą i rak jelita grubego.
Celiakia – choroba trudna do rozpoznania
Celiakia pozostaje w wielu przypadkach nierozpoznana właśnie dlatego, że niektóre objawy mogą wskazywać na inne choroby. Tę ukrytą chorobę można łatwo pomylić z zespołem jelita drażliwego, niedokrwistością, zapaleniem jelit, zespołem chronicznego zmęczenia itp. Właśnie ze względu na to, że łatwo ją zastąpić innymi chorobami, celiakii można długo nie dostrzegać lub mylić z innymi chorobami.
Aby wykryć celiakię, konieczne jest wykonanie badania krwi, które wyodrębni przeciwciała charakterystyczne dla tej choroby. Jeśli wynik testu będzie pozytywny, konieczne będzie wykonanie biopsji jelita za pomocą gastroskopii.
Co się dzieje, gdy spożywa się gluten?
Gluten to białko roślinne, jeden z podstawowych składników pszenicy, jęczmienia i żyta. Kiedy osoba chora na celiakię spożywa pokarmy zawierające gluten, uaktywnia się układ odpornościowy, który reaguje jego odrzuceniem, co odbija się negatywnie na jelitach. Na ścianach jelita znajdują się miliardy kosmków, przez które wchłaniane są składniki odżywcze. Reakcja jelitowa na gluten powoduje zanik kosmków jelitowych, a tym samym organizm nie może wchłaniać potrzebnych mu składników odżywczych.
Jak się leczyć?
Informacja, że chorujemy na celiakię nie należy do najprzyjemniejszych wiadomości. Niemniej jednak zdiagnozowanie celiakii oznacza również, że w znaleźliśmy rozwiązanie wszystkich objawów, które spowodowały pogorszenie samopoczucia i komfortu życia. Eliminacja glutenu z diety powoduje, że znikają objawy takie jak wzdęcia i bóle brzucha, przewlekła biegunka, wymioty, słaby apetyt i utrata wagi. Dodatkowo znikają takie problemy jak skurcze, osłabienie mięśni, mrowienie i inne, o których wspomnieliśmy wyżej. Już po kilku dniach stosowania diety bezglutenowej nastąpi poprawa. U dzieci jelito goi się zwykle w ciągu trzech do sześciu miesięcy, ale u dorosłych czas gojenia może zająć kilka lat. Jeśli osoba chora na celiakię chce zachować zdrowie, ważne jest unikanie glutenu już na zawsze. Nawet niewielka jego ilość w diecie może ponownie uszkodzić jelito cienkie.
Dlatego ważne jest, aby w trakcie zakupów spożywczych starannie dobierać produkty i zapoznać się z ich opisami. Należy zwrócić uwagę, że w grudniu 2014 r. zmieniły się zasady oznaczania alergenów na produktach, które teraz muszą być wymienione na opakowaniu, co wcześniej nie miało miejsca.
Podsumowując jedynym w pełni skutecznym sposobem leczenia tej choroby jest przestrzeganie diety bezglutenowej, przy jej zastosowaniu objawy generalnie ustępują wraz z upływem czasu.
Źródła:
Salveo CEE
