Co warto wiedzieć o bólu brzucha

Co warto wiedzieć o bólu brzucha?

Wewnętrzny alarm bólowy

Ból brzucha jest nieswoistym objawem, wynikającym z chorób narządów w jamie brzusznej i poza nią. Nie są to jedynie schorzenia układu pokarmowego - dochodzą do tego także przyczyny ginekologiczne, urologiczne, kardiologiczne, naczyniowe oraz zaburzenia metaboliczne i endokrynne. Pomimo to istnieją pewne wskazówki umożliwiające wstępną weryfikację, co może być źródłem bólu oraz przed czym taki objaw może nas ostrzegać. Ostry ból, o wyraźnie odczuwanej lokalizacji, szybko narastający lub pojawiający się nagle, zawsze wymaga pilnej interwencji i diagnostyki. W tym materiale omówimy przyczyny bólu brzucha pochodzące z narządów w jamie brzusznej.

Podziałów bólu brzucha jest bardzo wiele:

• na ostry i przewlekły;
• ze względu na charakter - przeszywający i rozdzierający lub gniotący, piekący;
• uwzględniający lokalizację i to, czy promieniuje.

Ból w jamie brzusznej może być powodowany zmianami organicznymi np. pasożyty lub kolka wątrobowa lub czynniściowymi, takimi jak IBS.

Czy wiesz, że...?

Za odbieranie bodźców bólowych są wyspecjalizowane czuciowe zakończenia nerwowe – nocyreceptory. Można więc podzielić ból brzucha ze względu na patomechanizm powstania.

BÓL SOMATYCZNY - pochodzi z receptorów bólowych znajdujących się w skórze, mięśniach, powięziach, ścianie jamy brzusznej i otrzewnej. Dobrze zlokalizowany, ostry, często nasilający się przy ruchu lub dotyku.

BÓL TRZEWNY - ból trzewny pochodzi z narządów wewnętrznych jamy brzusznej (np. żołądka, jelit) i jest zwykle tępy, rozlany, trudniejszy do dokładnego zlokalizowania.

Ciekawym zagadnieniem jest BÓL ODNIESIONY.

To ból odczuwany w miejscu odległym od chorego narządu, najczęściej w skórze lub mięśniach. Dzieje się tak, ponieważ obszar bólu pokrywa się z dermatomem unerwianym przez ten sam segment rdzenia kręgowego, który odbiera sygnały z danego narządu. Dzięki temu ból narządowy "odnosi się" do innej części ciała. Na przykład ból w okolicy barku po prawej stronie podczas podrażnienia przepony przy zapaleniu pęcherzyka żółciowego. Podrażnienie nerwów przepony powoduje, że ból „odnosi się” do skóry barku, ponieważ zarówno przepona, jak i ten obszar są unerwiane przez ten sam segment rdzenia kręgowego (C3–C5).

Ból w nadbrzuszu

Najczęściej mają miejsce w przebiegu choroby wrzodowej żołądka i dwunastnicy oraz dyspepsji czynnościowej, aczkolwiek mogą współwystępować w chorobach wątroby, dróg żółciowych i trzustki.W chorobie wrzodowej żołądka i dwunastnicy, ból rozlewa się często do okolic pępka, czyli do nadbrzusza środkowego. Charakterystyczne dla tego typu schorzeń są także tzw. bóle głodowe. Powstają, gdy żołądek jest pusty, a wydzielany kwas żołądkowy podrażnia błonę śluzową, wywołując ból o charakterze piekącym lub głodowym.

Co pomaga na bóle głodowe w nadbrzuszu?

• Leki zobojętniające kwas żołądkowy (np. wapń, magnez)
• Inhibitory pompy protonowej (IPP) lub antagoniści receptora H2
• Małe, częste posiłki
• Unikanie alkoholu, kawy, ostrych przypraw i papierosów

Ból odniesiony w jamie brzusznej często mylony jest z bólem pochodzącym z innych części ciała, co może utrudniać diagnozę. Na przykład, ból związany z chorobą wrzodową żołądka może być odczuwany jako ból pleców lub w okolicy międzyłopatkowej.

Ból w okolicy prawego podżebrza

Bóle w tej okoli są typowe dla chorób wątroby, pęcherzyka żółciowego i dróg żółciowych. Często mogą im towarzyszyć dodatkowe objawy, takie jak świąd skóry, spowodowany zaburzeniami przepływu żółci (cholestazą). Może też pojawić się żółtaczka, nudności i uczucie pełności. Ból bywa ostry lub tępy, może nasilać się po tłustych posiłkach

Ból w okolicy lewego podżebrza

Bóle zlokalizowane w lewym górnym kwadrancie brzucha występują w przypadku chorób trzustki, chorób śledziony, okrężnicy (zagięcia śledzionowego). Mogą wystąpić także w przypadku wrzodów zlokalizowanych na krzywiźnie większej żołądka, co jednak należny do rzadkości. Ból w lewym podżebrzu może być także odczuwany jako tzw. ból odniesiony. Na przykład w chorobach trzustki ból może promieniować do pleców, co często mylnie sugeruje problemy kręgosłupa.

Ból w okolicy pępka

Bóle zlokalizowane w okolicy pępkowej są związane głównie z chorobami jelita cienkiego i grubego oraz trzustki. Ból po lewej stronie okolicy pępka często występuje w przebiegu zaparciowej fomy zespołu jelita drażliwego (IBS). Schorzenie to sprzyja gromadzeniu się gazów i zaparć w rejonie zagięcia esicy, co może drażnić jelito i nasilać dolegliwości.

Bóle w prawym i lewym dole biodrowym

• Są związane z chorobami jelita cienkiego i grubego
• Po prawej: zapalenie wyrostka robaczkowego
• Po lewej: zapalenie uchyłków
• Mogą też wskazywać na problemy układu moczowo-płciowego, np.:
• kolka nerkowa (ból promieniuje do jądra lub uda), zapalenie nerek, zapalenie przydatków, czy też ciąża pozamaciczna.

Czy wiesz, że...?

Ból przy zapaleniu wyrostka robaczkowego może „migrować” - zaczyna się w okolicy środkowej brzucha, a potem przesuwa się do prawego dołu biodrowego (punkt McBurneya). Podobne zjawisko występuje w zapaleniu pęcherzyka żółciowego.

Ból w podbrzuszu

Bóle zlokalizowane w podbrzuszu są częściej powiązane z chorobami układu moczowo-płciowego, ale zdarza się, że ich przyczyną są także schorzenia jelita grubego lub cienkiego, takie jak zespół jelita drażliwego, zapalenia czy uchyłkowatość.

Osobom, które poszukują skutecznej prewencji zaburzeń żołądkowo jelitowych, warto przypomnieć o sprawdzonym i polecanym przez specjalistów wyrobie medycznym, jakim jest Silicolgel. Stosowany godzinę przed spożyciem posiłku chroni przed niepożądanymi reakcjami układu pokarmowego na drażniące cząsteczki, takimi jak zgaga, dyskomfort jelitowy, wzdęcia czy biegunka. Więcej szczegółów na temat działania silicolgelu znajdziesz na: www.silicol.pl.