Czym jest zakażenie RSV i jakie są jego objawy

O wirusie

RSV, czyli syncytialny wirus oddechowy (ang. respiratory syncytial virus) występuje w dwóch głównych podtypach: RSVA i RSVB, które zwykle rozprzestrzeniają się równocześnie. Podtyp A jest uważany za nieco bardziej zakaźny i rozprzestrzenia się szybciej. W klimacie umiarkowanym ogniska zakażeń pojawiają się co roku w sezonie zimowym.

Infekcje występują u ludzi w każdym wieku, jednak niemowlęta i małe dzieci są znacznie bardziej narażone na ciężką infekcję. Inne czynniki mają mniejsze znaczenie, jednak wiadomo, że cięższy przebieg zakażenia zdarza się częściej osobom, które:

• Przebywają w zatłoczonych pomieszczeniach,

• Są narażone na dym (nie tylko tytoniowy),

• Chorują na astmę,

• Mieszkają na wysokości powyżej 2500 m nad poziomem morza,

• Są w trudnej sytuacji społeczno-finansowej,

Bardziej narażone są również dzieci z wrodzonymi wadami serca, wcześniaki, a także osoby starsze z przewlekłymi chorobami płuc lub niepełnosprawne.

W krajach rozwiniętych RSV jest główną przyczyną hospitalizacji dzieci poniżej 5 roku życia. Na szczęście rzadko zdarza się, że infekcja prowadzi do zgonu. Najbardziej obciążone są niemowlęta (dzieci, które nie ukończyły jeszcze roku). Wraz z wiekiem ryzyko spada, jednak osoby po 50 roku życia są nieco bardziej obciążone niż młodzi dorośli.

Objawy wirusa u dorosłych

U dorosłych i starszych dzieci często zdarzają się nawracające infekcje RSV, które przebiegają łagodnie. W takim przypadku pojawiają się objawy infekcji górnych dróg oddechowych  –  nosa, gardła i krtani  –  czyli zwykłe przeziębienie. Do typowych objawów należą:

• Kaszel,

• Katar i wyciek z nosa,

• Zapalenie spojówek.

RSV powoduje zapalenie zatok i ucha środkowego nieco częściej niż inne wirusy zajmujące drogi oddechowe.

Rzadziej zdarzają się infekcje dolnych dróg oddechowych, które mogą skutkować zapaleniem tchawicy, oskrzeli, płuc, a także zaostrzeniem astmy lub przewlekłej obturacyjnej choroby płuc. Możliwe jest wystąpienie nadreaktywności dróg oddechowych, czyli skłonności do kurczenia się ich w sytuacjach, w których u osób zdrowych żadne zmiany nie występują. Towarzyszy jej zwykle świszczący i/lub spłycony oddech.

Objawy wirusa u dzieci

W przypadku niemowląt i małych dzieci konsekwencje zakażenia są znacznie poważniejsze. Zwykle dochodzi do zapalenia w obrębie dolnych dróg oddechowych, oprócz zapalenia płuc często zdarza się zapalenie oskrzelików. Oskrzeliki to znajdujące się w płucach rozgałęzienia łączące oskrzela z pęcherzykami płucnymi. W przypadku zapalenia płuc stan zapalny zlokalizowany jest w pęcherzykach płucnych.

Ciężka infekcja może skutkować skurczem oskrzeli i ostrą niewydolnością oddechową. Około 20% dzieci doświadczyło świszczącego oddechu spowodowanego zakażeniem RSV w ciągu pierwszego roku życia, a około 2-3% wymaga pobytu w szpitalu.

Często rozwój zakażenia zaczyna się od trwających od 1 do 3 dni objawów łagodnej infekcji górnych dróg oddechowych takich jak zatkany nos czy wodnisty katar. Dopiero później pojawia się gorączka, która zwykle nie przekracza 38,3 °C oraz kaszel. Niepokojące symptomy świadczące o ciężkiej infekcji to:

• Przyspieszony oddech,

• Odgłosy świszczenia lub trzaski w trakcie oddychania,

• Bezdech.

W przypadku zauważenia któregokolwiek z nich konieczna jest pilna konsultacja z lekarzem.

Wykaz źródeł

• Griffiths C, Drews SJ, Marchant DJ. Respiratory Syncytial Virus: Infection, Detection, and New Options for Prevention and Treatment. Clin Microbiol Rev. 2017 Jan;30(1):277-319.

• Coultas JA, Smyth R, Openshaw PJ. Respiratory syncytial virus (RSV): a scourge from infancy to old age. Thorax. 2019 Oct;74(10):986-993.

• Barr F. et al.: Respiratory syncytial virus infection: Clinical features and diagnosis. 2021. UpToDate

• Piedra P. et al.: Bronchiolitis in infants and children: Clinical features and diagnosis. 2021. UpToDate